Cát Duyên
Một tấm biển chào đón nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình trước chuyến thăm của ông tới Ảrập Xêút, tại Riyadh, Ảrập Xêút, hôm 07/12/2022. (Ảnh: Fayez Nureldine/AFP qua Getty Images)
Dù cho hờ hững với Mỹ và đang củng cố mối quan hệ với Trung Quốc, Ảrập Xêút cũng khó lòng đáp ứng mong muốn sốt sắng của ông Tập trong việc sử dụng đồng CNY khi giao dịch dầu. Đồng USD vẫn mang lại nhiều lợi ích cho vương quốc này, và đây cũng không phải lần đầu mối quan hệ giữa Mỹ và Ảrập Xêút xấu đi.
Ảrập Xêút khó có thể chấp nhận đồng CNY (đồng nhân dân tệ) của Trung Quốc trong giao dịch dầu mỏ mặc dù đang tăng cường quan hệ với Trung Quốc.
Hôm 08/12, Ảrập Xêút và Trung Quốc đã ký một thỏa thuận để Huawei cung cấp 5G cho vương quốc này. Sự phản đối từ Mỹ liên quan đến an ninh quốc gia đang bị phớt lờ khi Ảrập Xêút và các quốc gia vùng Vịnh kết thân với Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ).
Thái tử Mohammed bin Salman đã trở lại vũ đài thế giới sau khi thoát khỏi rắc rối với vụ ám sát nhà báo Ảrập Xêút Jamal Ahmad Khashoggi. Và ông đã trải thảm đỏ đón người bạn mới từ Bắc Kinh – nhà lãnh đạo ĐCSTQ Tập Cận Bình.
Hờ hững với Mỹ
Sự chào đón dành cho ông Tập hoàn toàn trái ngược với cuộc gặp hờ hững với Tổng thống Mỹ Joe Biden vào tháng 7. Mối quan hệ của ông Biden với Ảrập Xêút đã có nhiều vấn đề kể từ khi ông nhậm chức. Ông Biden bắt đầu cuộc gặp mặt bằng cách đụng tay với vị thái tử thay vì bắt tay. Ông Biden đã đưa ra phát biểu trước chiến dịch bầu cử của mình rằng ông sẽ biến Ảrập Xêút thành “một quốc gia bị bỏ rơi” do vấn đề nhân quyền của nước này.
Yêu cầu của ông Biden đối với Ảrập Xêút nhằm tăng sản lượng dầu và hỗ trợ các nỗ lực cô lập Nga đã bị phớt lờ. Tuy nhiên, một tuyên bố chung của UAE-Ảrập Xêút khẳng định rằng Thái tử Mohammed và tổng thống Các Tiểu Vương quốc Ả Rập Thống nhất đã sử dụng mối quan hệ của họ với Nga để đạt được việc thả cầu thủ WNBA Brittney Griner. Ít nhất thì ông Biden đã không ra về tay trắng.
Tuyên bố chung của UAE-Ảrập Xêút có đoạn: “Thành công của các nỗ lực hòa giải là sự phản ánh tình hữu nghị bền chặt chung giữa hai quốc gia của họ và Hợp chủng quốc Hoa Kỳ và Liên bang Nga”.
Bên cạnh việc Thái tử Mohammed có thể đã nhận công lao cho một thứ mà ông không thực sự làm, thì tuyên bố rõ ràng là một dấu hiệu cho thấy Ảrập Xêút sẽ không bỏ rơi Nga để làm hài lòng Mỹ. Ngoài ra, việc đề cập đến Nga và Mỹ trong cùng một câu cho thấy rằng Ảrập Xêút xếp hai mối quan hệ ngang nhau.
Mong muốn sốt sắng của Trung Quốc
Một ngày sau khi thỏa thuận với Huawei được ký kết, ông Tập đã có bài phát biểu khai mạc tại hội nghị thượng đỉnh đầu tiên của Trung Quốc và Hội đồng Hợp tác Vùng Vịnh (GCC) ở Riyadh, nơi ông khuyến nghị Ảrập Xêút và các quốc gia sản xuất dầu mỏ khác bắt đầu tiến hành giao dịch dầu với Trung Quốc bằng đồng CNY.
“Trung Quốc sẽ tiếp tục nhập khẩu một lượng lớn dầu thô trên cơ sở dài hạn từ các nước GCC và mua thêm LNG”, ông Tập nói. “Nền tảng Giao dịch Dầu mỏ và Khí đốt Tự nhiên Thượng Hải sẽ được vận dụng đầy đủ phục vụ thanh toán bằng CNY trong thương mại dầu và khí đốt”. Một người đàn ông nhìn về Đường sắt nhẹ Mecca của Ảrập Xêút (MLR), một dự án của Tập đoàn Xây dựng Đường sắt Trung Quốc (CRCC), ở Ảrập Xêút, hôm 02/11/2010. Cho đến nay, dự án đã tạo ra khoản lỗ lên tới 4,13 tỷ CNY (641,28 triệu USD) cho chính phủ Trung Quốc. (Ảnh: Amer Hilabi/AFP/Getty Images)
Nền tảng Giao dịch Dầu mỏ và Khí đốt Tự nhiên Thượng Hải là một sàn giao dịch của Trung Quốc với chỉ số định giá giao ngay đối với việc nhập khẩu khí đốt tự nhiên hóa lỏng và được định giá bằng USD. Sàn giao dịch có 10 cổ đông, tất cả đều là doanh nghiệp nhà nước của ĐCSTQ. Được thành lập vào năm 2021, mục đích của sàn giao dịch là khuyến khích quốc tế hóa đồng CNY và việc sử dụng đồng CNY trong lĩnh vực năng lượng. Cho đến nay, đã có rất ít động thái liên quan tới sàn giao dịch hướng tới 2 mục tiêu này.
Ảrập Xêút là quốc gia OPEC có ảnh hưởng nhất và gần gũi nhất với Mỹ và Trung Quốc. Trong nhiều năm, ông Tập đã thúc giục Ảrập Xêút chấp nhận CNY để giao dịch dầu mỏ nhằm phá vỡ sự kìm kẹp của đồng USD đối với hàng hóa toàn cầu. Mặc dù đã có rất nhiều thông tin sôi nổi trên báo chí cho rằng điều này có khả năng xảy ra, nhưng cho đến nay vẫn chưa có dấu hiệu nào cho thấy Riyadh sẽ đồng ý với đề xuất của Bắc Kinh.
Lợi thế của đồng USD
Trong hơn 40 năm, Mỹ đã có một thỏa thuận với Ảrập Xêút: nếu Riyadh định giá dầu bằng USD, Washington sẽ cung cấp cho họ sự bảo vệ quân sự và bán vũ khí cho họ. Cho đến nay, không có quốc gia nào đồng ý cho phép quân đội Trung Quốc thay thế quân đội Mỹ trên đất của họ. Do đó, Ảrập Xêút cần phải duy trì mối quan hệ với Mỹ. Thỏa thuận cũng cho phép Ảrập Xêút mua trái phiếu chính phủ Mỹ trước khi chúng được đưa ra thị trường. Giống như không có quốc gia nào muốn quân đội Trung Quốc trên đất của họ, không có quốc gia nào muốn đột ngột thay thế trái phiếu chính phủ Mỹ bằng trái phiếu Trung Quốc trong dự trữ tiền tệ của họ. Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) và hầu hết các quốc gia giữ ít hơn 3% dự trữ bằng đồng CNY.
Dự trữ ngoại tệ của Ảrập Xêút chủ yếu bao gồm USD và trái phiếu chính phủ Mỹ. Tổng cộng, dự trữ của vương quốc này chứa 120 tỷ USD trái phiếu chính phủ Mỹ. Đồng tiền quốc gia của nó, đồng SAR – đồng riyal của Ảrập Xêút, được neo vào đồng USD giống như tiền tệ của hầu hết các quốc gia vùng vịnh. Với dầu mỏ, dự trữ ngoại tệ và tiền tệ quốc gia đều phụ thuộc vào đồng USD, Ảrập Xêút và bất kỳ quốc gia vùng Vịnh nào cũng không được hưởng lợi từ đồng USD suy yếu hoặc nguồn thu từ đồng CNY.
Giống như một cuộc hôn nhân rắc rối, mối quan hệ Mỹ-Ả Rập đã vấp phải một giai đoạn khó khăn. Nhưng điều này đã từng xảy ra trước đây và cuối cùng, Mỹ có thể mang lại an ninh và tài sản tích lũy cho Ảrập Xêút – điều mà ĐCSTQ không thể. Ông Tập sẽ phát hiện ra rằng thảm đỏ có thể được sử dụng cho cả lối vào và lối ra.
Theo The Epoch Times